O tym jak język wpływa na treść książki, czyli o "Fauście" Wolfganga von Goethego

Przy omawianiu w szkole fragmentów „Fausta” Wolfganga von Goethego zostałam zachęcona przez moją panią od polskiego do przeczytania całości. Opowiedziała nam o niezwykłych przygodach jakie spotykają głównego bohatera w dalszej części dramatu, jednak nie wspomniała o trudnym języku, licznych nawiązaniach do kultury oraz nieułatwiającej formie. Nie wiedząc do końca na co się porywam zabrałam się za lekturę. Nawet udało mi się przez nią przebrnąć, inaczej nie mogę tego nazwać.

          Dla niewtajemniczonych jest to historia wszechstronnego uczonego, którego cała nauka zawiodła. Czuję, że niczego więcej nie dowie się z ksiąg, dlatego chce zaleźć odpowiedź w świecie metafizycznym i naturze. Tu wkracza Mefistofeles – diabeł, który pomaga głównemu bohaterowi poznać świat, ale też znów poczuć szczęście.

„Cząstką tej dziedziny//co zła wciąż pragnie, a dobry wciąż czyni.”

…

„Trwaj, chwilo, jakie jesteś piękna”

          Myślę, że na początku warto zaznaczyć rok wydania „Fausta”, ponieważ wpłynie to pewnie na obraz mojego wpisu. Księżaka Goethego została wypuszczona do druku w 1790 roku, dlatego logicznie patrząc język jakim się w tamtym czasie posługiwano z pewnością był zupełnie inny. Jednak, ja żyję w XXI w. i patrzę na to dzieło jak na coś na czym czas mocno odcisną swoje piętno.

          We wstępie wspomniałam też o ważnej roli jaką odgrywa kultura. Myślę, że gdyby nie przypisy, to już kompletnie nic nie wyniosłabym z tej lektury. Naprawdę w wielu momentach mnie ratowały. Może nie powinnam o tym wspominać, bo wychodzi na to, że nie jestem wykształcona kulturalnie
:-)). Ale co tam, mam dopiero 17 lat, jeszcze cały życie mam na poznanie najważniejszych dziedzictw. Poza tym jesteśmy tutaj, żeby porozmawiać o tym jak zmieniają się standardy w czytelnictwie na przestrzeni lat i jak bardzo inne książki są w tym momencie wydawane.

Co więcej, pisałam też o formie – w końcu jest to dramat. Przyznam, że kiedyś miałam problem z tym rodzajem. Jednak myślałam, że po spotkaniu z Shakespearem dramat mi już nie straszny, aż pojawił się „Faust”. Możliwe też, że gdzieś mnie przytłoczyła jego objętość. Mimo to jest coś co bardzo podziwiam w tym dziele. Czyli umiejętności Goethego, po prostu niezwykła zdolność do pisania sensownej historii, która właściwie cała jest rymowana.

Co by tu jeszcze ponarzekać. Zabójcza ilość bohaterów, czasem nawet z każdą stroną pojawiało się przynajmniej dwóch nowych bohaterów.

          Wracając do głównego problemu. Powiem tak, pomysł na historię po prostu genialny, zdecydowanie innowacyjny. Gdyby nie moje wcześniejsze spotkanie z „Mistrzem i Małgorzatą” Bułhakowa, to nie czytałam czegoś o diable i tak dalej… nie chcę się tu za bardzo rozwodzić o podobieństwach. Ponieważ pomyślałam, że jak skończmy omawiać „MiM” oraz porównamy na lekcji obie książki, to mogłabym też poruszyć ten temat na blogu. Po prostu zaintrygowało mnie to, szczególnie patrząc na ilość podobieństw. Znowu odbiegłam od tematu… Myślę, że jakby zrobić nowszą wersję, prostszym językiem napisaną, to może „Faust” nie straszyłby aż tak bardzo i więcej osób by po niego sięgało. Szczególnie, że jak widać sama dałam się nabrać na ciekawie zapowiedziane przygody uczonego. SPOJLERY!! – bo kto by nie chciał podróżować w czasie i to jeszcze z samym diabłem, przeżywając „imprezy nie z tej Ziemi” :-)), albo przynajmniej o tym czytać. Ogólnie „Faust” dzieli się na dwie części – pierwsza z nich jest poświęcona wprowadzeniu i Małgorzacie, a właśnie ta druga podróżom. Część pierwsza jest o wiele przyjemniejsza, nie sprawia tyle kłopotów ze zrozumieniem. Z kolei kolejna jest straszna. Język i ci nieszczęśni bohaterowie tak utrudniają czytanie, że niestety prawie nic nie pamiętam z przygód bohatera. Co gorsza, gdyby nie streszczenie, to nie wiedziałabym jak się kończy historia Fausta.

          Nie wiem czy cokolwiek wynieśliście z tych moich przemyśleń i czy na pewno wyjaśniłam wszystko wystarczająco jasno. Jednak nie chciałam pisać takiej zwyczajnej recenzji, bo wiedziałam, że nie będzie ona fair. Chciałam też poruszyć temat, który mnie zainteresował i przedstawić swoje spostrzeżenia. Podsumowując – „Faust” jest bardzo ciekawą książką, na pewno jest to ciekawy pomysł, ale XVIII-wieczny język trochę zniszczył potencjał tej historii, a może to czas nie był dla niej łaskawy.